Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?
Muris muvazaası tapu iptali davası, miras bırakan kişinin (muris) sağlığında yaptığı görünüşte satış işlemlerinin, mirasçılardan mal kaçırmak amacı taşıdığı durumlarda gündeme gelir. Bu tür işlemler, hukuken geçersiz sayılır. Dolayısıyla mirasçılar tapunun iptalini talep edebilir. Bu yazıda, muris muvazaasına dayalı tapu iptali davası hakkında sık sorulan soruları, dava sürecini ve hukuki dayanakları açıklıyoruz.
1.Muris Muvazaası Nedir? Tapu İptali Sebebi Olarak Ne Anlama Gelir?
Muris muvazaası; murisin, mirastan mal kaçırmak amacıyla yaptığı ve gerçekte bağış olduğu hâlde satış gibi gösterilen tapu işlemleridir.
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, bu tür işlemler hem muvazaa nedeniyle geçersizdir,. Buna ek olarak saklı paylı mirasçıların dava açma hakkı doğar.
2. Bu Davayı Kimler Açabilir?
-
Yasal mirasçılar (altsoy – çocuklar, eş, kardeşler vs.)
-
Genellikle sadece payı zedelenen mirasçılar tarafından açılır.
-
Dava, taşınmazı muvazaalı şekilde devralan kişiye karşı açılır (bu kişi genellikle diğer bir mirasçıdır veya üçüncü kişidir).
3.Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptali Davasının Hukuki Dayanağı
Her ne kadar Türk Medeni Kanunu’nda muris muvazaasına özel bir düzenleme olmasa da, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı (1.4.1974 tarih, 1/2 sayılı) uyarınca bu davalar kabul edilmektedir.
Yargıtay uygulamasına göre:
-
Muris, gerçekte bağış yapmasına rağmen satış gibi gösterip tapu devretmişse,
-
Amaç mirasçıları mirastan dışlamaksa,
-
Görünürdeki işlem muvazaalı sayılır ve geçersizdir.
4.Muris Muvazaası Tapu İptali Davası Ne Zaman Açılır?
-
Murisin ölümünden sonra açılabilir (yaşarken açılamaz).
-
Dava miras bırakanın taşınmazının bulunduğu yer mahkemesinde (Asliye Hukuk Mahkemesi) açılır.
-
Zamanaşımı süresi yoktur. Yani murisin ölümünden sonra uzun yıllar geçse bile dava açılabilir.
5. Dava Süreci Nasıl İlerler?
-
Tapu devrine ilişkin sözde satışın tespiti yapılır.
-
Tarafların ekonomik durumu, aile içi ilişkiler, murisin niyeti araştırılır.
-
Genellikle tanık beyanları çok önemlidir. Özellikle “bu satış gerçek değildi, aslında bağıştı” diyen tanıklar davayı şekillendirir.
-
Mahkeme muvazaa olduğuna kanaat getirirse, tapu iptal edilir ve mirasçı adına tescil kararı verilir.
6. Hangi Hallerde Muris Muvazaası Vardır?
-
Muris, bir çocuğuna ya da yakınına taşınmazı “satmış gibi” gösterir, ama bedel alınmaz.
-
Tapuda satış gösterilir; ancak resmî satış bedeli çok düşüktür.
-
Muris ölümünden hemen önce hızlıca devir işlemi yapmıştır.
-
Diğer mirasçılar bu işlemden habersiz bırakılmıştır.
-
Satış yapılan kişi murise bakım hizmeti sunmamıştır.
7. Sık Sorulan Sorular
Soru: Satış sözleşmesi varsa muris muvazaası tapu iptali davası açabilir miyim?
Cevap: Evet. Şeklen satış görünse bile muvazaa varsa tapu iptal davası açılabilir.
Soru: Tapuyu alan kişi üçüncü bir şahıssa dava açabilir miyim?
Cevap: Eğer 3. kişi iyi niyetli değilse ve murisin niyetiyle ilgili bilgi sahibi ise, ona karşı da dava açılabilir.
Soru: Mahkeme ne karar verir?
Cevap: Tapu iptal edilir ve taşınmaz davacı mirasçılar adına tescil edilir.
8. Dava Açmadan Önce Nelere Dikkat Etmeli?
-
Tapunun devrine ilişkin resmî senet ve işlem belgeleri incelenmelidir.
-
Mirasçılar arasında daha önceki mal paylaşımı varsa bu gözden geçirilmelidir.
-
Tanık listesi titizlikle hazırlanmalıdır.
-
Murisin maddi durumu, hastalık durumu, yaş, işlem tarihi gibi detaylar davayı doğrudan etkiler.
9.Muris Muvazaası Davalarında Avukat Desteği Neden Önemlidir?
Muris muvazaası davaları, her ne kadar sık açılan davalar olsa da:
-
Hukuki altyapısı Yargıtay içtihadına dayandığı için özenli hazırlanmalıdır.
-
Tanıklarla desteklenmesi zorunludur.
-
Tereke işlemleri, diğer mirasçılarla ilişkiler, tapu işlemleri ve kayıtlarının takibi ancak avukat desteğiyle sağlıklı yürütülebilir.
10. Sonuç
Eğer bir taşınmaz, murisin ölümünden kısa süre önce “satış” gibi gösterilerek bir kişiye devredildiyse ve bu işlem aslında bir mal kaçırma amacı taşıyorsa, tapunun iptali ve mirasçı adına tescili mümkündür.
Bu tür uyuşmazlıklar çoğu zaman tek başına çözülemez, bu nedenle mutlaka dava yoluna gidilmesi gerekir.
Moroğlu Hukuk Bürosu olarak, muris muvazaasına dayalı davalarda uzmanlığımızla size etkili ve hızlı çözümler sunuyoruz. Tapu kayıtlarınızda hakkınız olanı aramak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.