Miras Paylaşımında Anlaşmazlık ve Saklı Pay Davaları: Kim, Ne Zaman, Ne Talep Edebilir?

Miras paylaşımı anlaşmazlıkları, aile içinde en sık karşılaşılan hukuki sorunlardan biridir. Saklı pay davaları, tapu iptali talepleri ve vasiyet itirazları gibi birçok farklı başlık altında şekillenen bu uyuşmazlıklar, mirasçılar arasında ciddi çekişmelere neden olabilmektedir.

Bu yazımızda, miras paylaşımı sırasında ortaya çıkan uyuşmazlıkları, saklı pay kavramını, ve mirasçının hangi hallerde dava açabileceğini detaylarıyla ele alıyoruz.

1.Miras Paylaşımı Anlaşmazlıkları ve Saklı Pay Davaları Nedir?

Miras bırakanın vefatından sonra, geride bıraktığı malvarlığı (taşınmazlar, banka hesapları, araçlar vb.), yasal mirasçılar arasında belirli oranlara göre paylaşılır.

Yasal mirasçılar kimlerdir?

• Altsoy (çocuklar ve torunlar)

• Eş (hayatta kalan)

• Ana ve baba hattı (anne, baba, kardeşler)

• Belli durumlarda devlet (mirasçı yoksa)

Eğer miras bırakan herhangi bir vasiyetname ya da miras sözleşmesi yapmamışsa, paylaşım yasal oranlara göre yapılır.

---

2.Saklı Payın Miras Paylaşımı Anlaşmazlıklarındaki Rolü

Saklı pay, miras bırakanın mutlaka pay bırakmak zorunda olduğu mirasçıların haklarını ifade eder. Miras bırakan, isterse tüm mallarını bir kişiye bırakmak istese bile, saklı pay sahibi mirasçıların bu haklarını hukuken ortadan kaldıramaz.

Saklı pay sahibi mirasçılar kimlerdir?

• Altsoy (çocuklar, torunlar)

• Ana, baba (bazı hallerde)

• Sağ kalan eş

Örneğin bir kişi hayattayken tüm taşınmazlarını sadece bir çocuğuna devretmişse, diğer çocuklar bu işlemin muris muvazaası (mirastan mal kaçırma) amacıyla yapıldığını iddia ederek iptal davası açabilir.

---

3.Muris Muvazaası ve Tapu İptali Davaları

Eğer miras bırakan sağlığında bazı taşınmazları bağış görünümünde ama gerçekte mirasçılardan mal kaçırma amacıyla devrettiyse, bu durumda muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.

Bu davalarda genellikle şunlar ileri sürülür:

• Miras bırakanın ölümünden kısa süre önce yaptığı devir işlemleri,

• Diğer mirasçıların devri yapan kişiden habersiz bırakılması,

• Gerçek bir satış veya bağış karşılığının bulunmaması.

Bu dava yalnızca yasal mirasçılar tarafından ve miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir.

---

4.Miras Paylaşımı Anlaşmazlıklarında Tenkis ve Diğer Hak Talepleri

Eğer miras bırakan, vasiyetname ya da sağlığında yaptığı işlemlerle saklı payları aşan tasarruflarda bulunmuşsa, saklı payı ihlal edilen mirasçılar, tenkis (azaltma) davası açabilir.

Tenkis davası ile amaç, fazla olan devrin geri alınması ve saklı payın korunmasıdır. Bu dava, miras bırakanın ölümünden itibaren 1 yıl içinde ve her halükârda 10 yıl içinde açılmalıdır.

---

5.Mirasın Reddi: Hangi Durumlarda Gerekli?

Bazı durumlarda, miras borçları malvarlığından fazla olabilir. Bu tür durumlarda mirasçıların mirası reddetme hakkıvardır.

Reddi miras süresi:

• Miras bırakanın ölümünden itibaren 3 ay.

Süre geçmeden Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yazılı başvuruyla yapılmalıdır. Süre geçirilirse miras kabul edilmiş sayılır ve borçlar da mirasçılara geçer.

---

6.Miras Paylaşımı Sürecinde Avukatın Önemi

Miras davaları, çoğu zaman tapuların iptali, bankalardaki paraların paylaşımı, vasiyetnameye itiraz, muvazaa ispatı gibi teknik ve karmaşık süreçler içerir. Bu nedenle, hak kaybına uğramamak adına alanında uzman bir miras hukuku avukatından destek almak büyük önem taşır.

Avukat aracılığıyla yürütülen davalarda:

• Hak kaybı riski azalır,

• Süreç daha hızlı ve etkin ilerler,

• Mahkeme önünde deliller daha sağlam sunulur.

---

7. Sıkça Sorulan Sorular:Miras Paylaşımı ve Saklı Pay Davaları

Soru: Beni mirastan çıkardılar, hak iddia edebilir miyim?
Cevap: Evet. Eğer saklı pay sahibiyseniz ve hakkınız ihlal edildiyse, tapu iptali ya da tenkis davası açabilirsiniz.

Soru: Miras kalan evi diğer kardeş kullanıyor, ne yapmalıyım?
Cevap: Ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu) davası açarak satış yoluyla payınızı alabilirsiniz.

Soru: Vasiyetname varsa yine de dava açabilir miyim?
Cevap: Eğer vasiyetname saklı payınızı ihlal ediyorsa, tenkis davası açabilirsiniz.

---

Sonuç

Miras paylaşımı hukuku, görünenden çok daha teknik ve dikkat gerektiren bir alandır. Özellikle mal kaçırma iddiaları, saklı pay ihlalleri ve taşınmaz devirleri söz konusu olduğunda, bir avukat desteğiyle doğru adımları atmak hayati önem taşır.

Moroğlu Hukuk Bürosu  olarak, miras paylaşımına ilişkin tüm dava ve danışmanlık süreçlerinde müvekkillerimize etkin, güvenilir ve profesyonel destek sunmaktayız.

---